Ustawa o rachunkowości II FSK 1508/07 - Wyrok NSA.
KubaP
Użytkownik
II FSK 1508/07
Nowy doklejony: 24.03.13 00:39
źródło: II FSK 588/07
źródło : Sygn. akt I ACa 171/12
[...]
"Uzasadnienie
[...]
II. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
[...]
4. Określona w oparciu o przepisy ustrojowe ustawy o własności lokali oraz przepisy podatkowe podmiotowość prawno-podatkowa wspólnoty oznacza m. in. obowiązek prowadzenia stosownej dokumentacji podatkowej. Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.d.o.p. podatnicy tego podatku są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych od obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a – 16 m.
Tymi odrębnymi przepisami ustalającymi zasady prowadzenia rachunkowości są przepisy art. 2 ust. 1 pkt 5, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 80 ust. 3 i art. 82 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. nr z 2002 r., Nr 76, poz. 694 ze zm.).
[b]Przepisu ustawy o rachunkowości stosuje się do wspólnot mieszkaniowych w zakresie uwzględniającym to, że jako jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej [color=#00f]nie mogą prowadzić działalności gospodarczej.[/color] [/b]
Obowiązki, o których mowa istnieją niezależnie od wprowadzonego w art. 29 ustawy o własności lokali obowiązku prowadzenia przez zarząd ewidencji pozaksięgowej kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej.
[...]
6.
[...]
Z omówionych zasad zastosowania zwolnienia wprowadzonego w art. 17 ust. 1 pkt 4m u.p.d.o.p. w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. na potrzeby rozstrzygnięcie powstałego zagadnienia spornego wypływają następujące wnioski:
[b]- zwolnienie to potwierdza, że co do zasady dochody wspólnot mieszkaniowych objęte są opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych, [/b]
[b]- wolny od opodatkowania jest dochód rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów na kosztami ich uzyskania, [/b]
[b]- ustalenie dochodu, w tym objętego zwolnieniem, a następnie określenie spełnienia warunków uzasadniających zwolnienie tego dochodu w całości lub części od opodatkowania nie jest możliwe bez prowadzenia ewidencji rachunkowej dokumentującej wysokość uzyskanych przychodów oraz ponoszonych kosztów, [/b]
[b]- zwolnienie przedmiotowe dochodu nie oznacza, że na podatniku (wspólnocie mieszkaniowej) nie ciążą inne obowiązku wynikające z ustawy podatkowej, takie jak prowadzenie odpowiedniej ewidencji rachunkowej (art. 9 ust. 1 ) czy konieczność składania deklaracji (art. 25).
[/b]
Wynika z niego tylko, że w danym zakresie nie powstaje zobowiązanie podatkowe ( art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3, art. 17 ust. 1b i art. 25 ust. 4 u.p.d.o.p.)."
Nowy doklejony: 24.03.13 00:39
To zaś, że [b]wspólnota mieszkaniowa[/b] jako jednostka organizacyjna [b]nie może prowadzić działalności gospodarczej[/b] jest utrwalone w orzecznictwie i piśmiennictwie (J.M. Nawarski, Status prawny wspólnoty mieszkaniowej, "Monitor Prawniczy" 2002, nr 13, s. 593; R. Trzaskowski, Działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów prawa cywilnego na tle orzecznictwa, "Glosa" 2006, nr 2, s. 29; J. Czarnecki, Wspólnota mieszkaniowa czy wspólnota właścicieli lokali, "Rzeczpospolita" 1997, nr 1, s. 20).
Nie budzi bowiem wątpliwości to, że zakres takiej działalności wspólnoty mieszkaniowej jest ograniczony tylko do zarządu nieruchomością wspólną.
Z tego też tytułu wspólnota mieszkaniowa może np. zawierać umowy najmu ściany budynku, umowy o dostawę mediów itp.
Tym samym możliwość prowadzenia takiej działalności przez taką wspólnotę jest ograniczona tylko do zakresu określonego w ustawie.
źródło: II FSK 588/07
WYROK SĄDU APELACYJNEGO W BIAŁYMSTOKU
z dnia 18 maja 2012 r. Sygn. akt I ACa 171/12
[b]Uwzględnienie przepisów ustawy o rachunkowości w odniesieniu do wspólnot mieszkaniowych prowadzi do wniosku, że przynajmniej sprawozdanie finansowe, stanowiące część składową sprawozdania zarządu, winno mieć formę pisemną, a nadto zostać opatrzone podpisami wszystkich członków zarządu, zgodnie z dyspozycją art. ομ ust. μ ustawy o rachunkowości, którzy przyjmują odpowiedzialność za jego kompletność i rzetelność.[/b]
Bezsporne jest też, że umową z dnia 12 kwietnia 2000 r. o zarządzanie nieruchomością
wspólną pozwana zleciła spółce „..................” wykonywanie w sposób samodzielny czynności zwykłego zarządu nieruchomością wspólną, które obejmowały m.in.:
przygotowanie, zwoływanie i obsługę zebrań Wspólnoty Mieszkaniowej (§ 3 pkt 12 umowy);
przygotowanie projektu planu gospodarczego w formie planu rzeczowo-finansowego i korekt tego planu, w tym przychodów i wydatków z funduszu remontowego (§ 3 pkt 13);
przygotowanie rozliczeń planu gospodarczego, w tym rozliczeń funduszu remontowego (§ 3 pkt 14);
prowadzenie odrębnej rachunkowości (§ 3 pkt 16);
sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego.
Z protokołu z zebrania pozwanej Wspólnoty z dnia 30 maja 2011 r. wynika, że sprawozdanie z działalności i funkcjonowania Wspólnoty za rok 2010 przedstawił, w imieniu zarządu Wspólnoty, przedstawiciel „..................” Spółki z o.o. – prezes Z. R., przedstawiając dane księgowo-finansowe zawarte w rozliczeniu Wspólnoty, w tym z wykonania planu gospodarczego za 2010 r.
W ramach złożonego sprawozdania przedstawiono rozliczenie kosztów eksploatacji w odniesieniu do ustalonych zaliczek oraz rozliczenia remontów, jak też poniesionych kosztów na ich realizację.
W art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o własności lokali przewidziano obowiązek zarządu lub zarządcy, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, składania właścicielom lokali rocznego sprawozdania ze swojej działalności.
W tym miejscu wypada podkreślić, że sprawozdanie to ma bardzo ważne znaczenie dla właścicieli lokali, albowiem stanowi podstawowe źródło informacji, niezbędnych do oceny pracy zarządu, która znajduje swój wyraz w udzieleniu, bądź nie udzieleniu zarządowi absolutorium (art. 29 ust. 2 ustawy).
Tym samym zatwierdzenie, bądź odmowa zatwierdzenia sprawozdania, może mieć wpływ na odpowiedzialność organizacyjną członków zarządu. Ze sprawozdania może też wynikać konieczność pokrycia przez właścicieli strat finansowych wspólnoty.
O wadze sprawozdania zarządu świadczy także okoliczność, że jego rozpatrywanie i zatwierdzenie pozostawione zostało do wyłącznej kompetencji zebrania ogółu właścicieli (art. 30 ust. 2 ustawy), które zarząd zobowiązany jest zwoływać co najmniej raz w roku, nie później niż w pierwszym kwartale każdego roku (art. 30 ust. 1 ustawy).
Jednak, pomimo tak ważkiego znaczenia sprawozdania, ustawa o własności lokali nie określa ani jego formy, ani też obligatoryjnej treści, w związku z czym można z tego faktu wyprowadzić nawet argumentację, że do wypełnienia obowiązku z art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o własności lokali wystarczającym będzie złożenie przez zarząd ustnego sprawozdania na corocznym zebraniu ogółu właścicieli lokali.
W orzecznictwie sądowym wyrażono pogląd, że skoro ustawa o własności lokali nakłada na wspólnotę obowiązek corocznych obrad nad sprawozdaniem zarządu, to winien to być dokument od zarządu pochodzący (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 czerwca 1999 r., I ACa 282/99, OSA 2001/1/7).
To zaś od kogo pochodzi dokument, stwierdzają podpisy osób, które złożyły oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.c.). Przytoczone stanowisko, co do konieczności opatrzenia podpisami członków zarządu sprawozdania z działalności zarządu wspólnoty mieszkaniowej, jest aprobowane także w piśmiennictwie prawniczym (zob. [b]Ewa Bończak-Kucharczyk[/b]. Własność lokali i wspólnota mieszkaniowa. Komentarz. LEX 2012), w którym wypowiedzi przeciwstawnych, dotyczących omawianego zagadnienia, nie spotyka się.
Rozważając kwestię wymogów formalnych, jakim winno odpowiadać sprawozdanie zarządu wspólnoty mieszkaniowej, trzeba mieć także na uwadze stanowisko wyrażone w orzecznictwie sądów administracyjnych, że do wspólnot mieszkaniowych stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości w zakresie uwzględniającym to, że jaki jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, [b]nie mogą prowadzić działalności gospodarczej,[/b] zaś obowiązki nałożone tą ustawą istnieją, niezależnie od wprowadzonego w art. 29 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, obowiązku prowadzenia przez zarząd ewidencji pozaksięgowych kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczonych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej (zob. wyrok NSA z 28 stycznia 2009 r. II FSK 1508/2997, Orzecznictwo Sądów w sprawach gospodarczych Nr 2 z 2010 r. poz. 9).
W art. 52 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 2003 ze zm.) określono, że kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy.
Sprawozdanie finansowe podpisuje, podając zarazem datę podpisu, osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.
Z kolei art. 49 powołanej ustawy o rachunkowości obowiązek sporządzania, wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdania z działalności jednostki, o treści szczegółowo opisanej w tym przepisie, nakłada jedynie na spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, spółdzielnie i przedsiębiorstwa państwowe.
Uwzględnienie powołanych przepisów ustawy o rachunkowości, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do wspólnot mieszkaniowych, przynajmniej sprawozdanie finansowe, stanowiące część składową sprawozdania zarządu, winno mieć formę pisemną, a nadto zostać opatrzone, zgodnie z dyspozycją art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości, podpisami wszystkich członków zarządu, którzy przyjmują odpowiedzialność za jego kompletność i rzetelność.
Przenosząc te konstatacje na grunt niniejszej sprawy, trzeba stwierdzić, że sprawozdanie przedstawione właścicielom lokali wymogów tych nie spełniało.
Sprawozdanie finansowe zostało bowiem podpisane jedynie przez osobę, która najprawdopodobniej prowadzi ewidencję pozaksięgową w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o własności lokali i tym samym sporządziła przedmiotowe sprawozdania na podstawie zapisu tej ewidencji.
Zarząd pozwanej wspólnoty bezsprzecznie jednak tego sprawozdania nie podpisał.
Z uwagi na doniosłe znaczenie prawne, jakie nadaje tej czynności ustawa o rachunkowości, której przepisy – jak wyżej wspomniano – stosuje się też odpowiednio do wspólnot mieszkaniowych, należy stwierdzić, że formalne podpisanie sprawozdania przez zarząd nie może zostać „zastąpione” przez takie czynności faktyczne, jak kontrola poprawności jego opracowania, czy też przedstawienie ustne na zebraniu przed administratora budynku danych finansowo-księgowych, zawartych w rozliczeniu wspólnoty.
źródło : Sygn. akt I ACa 171/12
Aby napisać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować.
Komentarze